Het Nederland­se tbs-sys­teem is wereldwijd uniek en werkt goed

Ruim een jaar geleden werd Anne Faber op gruwelijke wijze verkracht en gedood door verdachte Michael P. Na haar verdwijning was Nederland in diepe shock.

De zaak bracht problemen aan het licht in de kliniek waar P. verbleef: drugshandel en -gebruik, gebrek aan ervaren personeel. Veel andere klinieken bleken afgelopen jaar met dezelfde problemen te kampen.

Het Nederlandse tbs-systeem is wereldwijd uniek en werkt goed. De recidivecijfers zijn veel beter dan voor veroordeelden die gevangen zaten. Daar staat helaas tegenover dat in tbs-klinieken en in klinieken met een lager beveiligingsniveau, zoals forensische psychiatrische klinieken (FPK) en forensische psychiatrische afdelingen (FPA), de afgelopen jaren het nodige misging.

Michael P. werd behandeld in de FPA in Den Dolder. In augustus was deze kliniek opnieuw in opspraak, en dat geldt ook voor andere klinieken. Het gaat soms gruwelijk mis. In februari 2017 in tbs-kliniek de Kijvenlanden, toen een patiënt een medewerker met een schaar dodelijk verwondde.

Een maand later ontsnapte een tbs-er uit de Oostvaarderskliniek en doodde twee mensen in een hotel. Gelukkig doen deze drama's zich bij slechts een heel klein percentage voor. En verhalen van met succes behandelde patiënten halen jammer genoeg nooit de media.

Toch kunnen we onze ogen niet sluiten voor de ernstige personeelsproblemen bij klinieken. Uit een rapport van juni 2018 blijkt dat de kwaliteit van zorg en de veiligheid van patiënten en medewerkers onder grote druk staan. Het personeel heeft te veel administratieve taken, er is een tekort aan ervaren en vast personeel en de werkdruk is te hoog.

Minister Dekker zegde 28,5 miljoen euro toe om de werkdruk te verlichten. Er komt een campagne voor meer gekwalificeerd personeel. Een speciale taskforce moet zich met de veiligheid en kwaliteit in de forensische zorg gaan bezighouden.

In de klinieken werken veel gekwalifi­ceer­de mensen. Geef ze betere vooruit­zich­ten

Mooie politieke beloften. Ze zullen de personeelsproblemen op korte termijn niet oplossen. Want als de vaak jonge en onervaren krachten eenmaal goed ingewerkt zijn, vertrekken ze omdat ze elders een beter aanbod krijgen. Daardoor is het personeelsverloop groot. Terwijl patiënten juist baat hebben bij vaste gezichten op de werkvloer.

Ik pleit voor een fundamentelere aanpak. In de klinieken werken veel goede en gekwalificeerde mensen. Geef ze betere vooruitzichten en meer vaste contracten. Investeer in deze mensen met scholing.

Creëer specifieke hbo- en roc-opleidingen. Zorg dat kliniekpersoneel meer verdient dan in soortgelijke functies buiten de kliniek. Stel vaste teams in met ervaren én minder ervaren personeel. Laat medewerkers meedenken in het beleid. Nu zijn ze vaak bang, ook voor repercussies vanuit de directie.

Politiek, hou op met pleisters plakken. Zorg voor die cultuuromslag op de werkvloer. De patiënten en de medewerkers hebben daar baat bij. En de samenleving wordt er veiliger door.